Kaldıraç hakkında herşey

Kaldıraç, yatırım kapasitenizi arttırır ve yatırım gücünüzü katlar. Kârınızı arttırır ama aynı zamanda riskinizi de arttırır.

Kaldıracın Diğer Yüzü – Teminat

Bir online Fark Sözleşmesi (CFD) brokeri ile yatırım yaparken bir pozisyon açtığınızda para hesabınızdan düşülmez. Bunun yerine yalnızca pozisyonu kapattığınızda bakiyenize kâr eklenir veya bakiyenizden zarar düşülür. Bu sırada paranız, kullanılan ve serbest teminat olarak ikiye ayrılır. Kullanılan teminat paranızın açık pozisyonlarınız için ipotek edilen miktarıdır ve serbest teminat ise yeni pozisyonlar açmak için hâlâ kullanabileceğiniz para miktarıdır. Üçüncü teminat türü ise belirli bir yeni pozisyon açmak için sahip olmanız gereken serbest teminat miktarı olan gerekli teminattır.

Gerekli teminat, pozisyon büyüklüğü ve kaldıracınıza göre hesaplanır ve bir araçtaki kaldıraçla ters orantılı olan bir yüzde olarak gösterilir. Böylece, EURUSD döviz çiftinde 1:400’lük kaldıraçla 10.000€ değerinde bir pozisyon açıyorsanız (1 mini lot) pozisyon büyüklüğünün 1/400’ünü (%0,0025) ipotek etmeniz gerekecektir. Bu da 25€ gerekli teminat demektir. Pozisyon açıldığı anda gerekli teminat, kullanılan teminatınıza eklenir ve serbest teminatınızdan çıkartılır. Brokerin alış/satış spread oranı (sunulan alış ve satış oranları arasındaki fark) nedeniyle zararına açıldığından, (zaten kaldıraçlı olan) bu zarar da serbest teminattan düşülür ve kullanılan teminatınıza eklenir. Bu dinamik, pozisyon zarar veya kâr elde ettiği sürece devam eder. Kaldıraçlı pozisyonunuzun boyutuna göre sürekli değişir.

Kaldıraç & Teminat

Marjin olarak da bilinen teminat bir yatırım aracında pozisyon açabilmek için gereken minimum yatırım miktarını belirtir. Bu tutar yatırım aracının fiyatı, kaldıraç oranı ve işlemin hacmine göre değişir.Marjin hesaplaması şu şekilde yapılır: Marjin= (Yatırım aracı fiyatı* İşlem Hacmi)/ Kaldıraç OranıÖrnek olarak EUR/USD paritesinde 1.1 seviyesinde 1 lot alım yaptınız.

Bu durumda Marjin: [100.000(1 LOT)*1.1 (Parite fiyatı)]/ (kaldıraç) 400 = 275 USD teminat yani Marjindir.

Burada kullanılan yani used marjin 275 USD’dir. EUR/USD 1.1. seviyesindeyken 1 lotluk pozisyon açabilmek için sistemin bloke ettiği tutar sadece bu olacaktır (1/400 Kaldıraçta) 10.000 USD yatırdığınızı ve sadece yukarıdaki işlemi açtığınızı varsayarsak, kullanılabilir yani usable marjin 10.000-275 USD yani 9725 USD olacaktır.

Gelişen teknolojinin katkısıyla her geçen gün yatırımcılar kaldıraçlı türev piyasalarda kolayca işlem yapma şansı buldular. Teminatınıza bağlı olarak size daha yüksek oranda pozisyon açma fırsatı tanıyan Kaldıraç imkanı, daha yüksek hacimli işlem yapma fırsatından yararlanmak isteyen büyük-küçük tüm yatırımcıların ilgisi çekmiştir.

Örnek ile anlatmak gerekirse, 1:400 kaldıraç oranı seçeneğinden yararlanmak isteyen yatırımcının teminatının 10.000 USD olduğunu varsayalım. Bu teminat ile 1:400 kaldıraçla açabileceği maksimum pozisyonu değeri 400 * 10.000 USD yani 4.000.000 USD’dir..

Kaldıraç oranlarının yüksekliği ve Forex riskli mi sorusuna cevap ararsak, bilinenin aksini görebiliriz.

Örnek verirsek, 1:1 kaldıraçlı bir işlemde 100.000 USD yatıran bir yatırımcı EUR/USD paritesinde 1 lotluk (100.000 USD) pozisyon açmak istediğinde teminatının tamamını kullanması gerekir. Geriye serbest teminatı da kalmaz.

Halbuki 1:100 kaldıraç ile hesap açmış olsaydı; 1000 USD işlem için teminat olacak, 99000 USD serbest teminat olacaktı. Yani güvencesi olacaktı. Yani yüksek kaldıraç yüksek zarar aslında sektörün en büyük doğru zannedilen yanılgılarından biridir. 1 lot pozisyonun 1:1 kaldıraçtaki kar/zararı ile 1/100 kaldıraç seçimindeki pozisyonun karı/zararı aynıdır.

Kaldıraç, karın ya da zararın az/çok olmasına etki etmez, sadece başlangıç teminatı belirler.Ancak yatırımcı 99.000 USD’lik serbest teminatı ile yüksek lot oranları ile işlem açmaya devam ederse o zaman kaldıraç yatırımcı için risk oluşturabilir. Sınırlı pozisyon ile işlem açmaya devam ederek kar elde etmesi çok daha yüksek ihtimalde olacaktır. Kazanılan paranın miktarının alınan risk ile doğru orantılı olduğu hiçbir zaman unutulmamalıdır. Burada önemli olan risk düzeyini yatırımcılarımızın kendi inisiyatifinde mantıklı adımlarla ayarlamasıdır.

Sorun Nerede?

Yukarıda da açıklandığı üzere kaldıraç, yalnızca pozisyonun büyüklüğünü değil aynı zamanda yatırımcının pozisyonundaki bunu izleyen kâr veya zararı da etkiler. Bir yatırımcı bir pozisyona 1$ yatırırsa döviz çiftinin değerinde 100 piplik (örneğin EURUSD döviz çiftinde 1 sent) bir hareket, 1:400’lük kaldıraç uygulanması halinde 4$ değerinde bir harekete dönüşür. Bu kâr olduğunda sorun yok ancak zarar olduğunda ise yatırımcı, yatırdığı tutarın 4 katını kaybeder. Çoğu brokerin EURUSD için minimum forex pozisyonunun 10.000 birim veya 10.000€ olduğu dikkate alındığında bu zarar, tokat gibi çarpan bir sürpriz olabilir. Şimdi, 1:400’lük kaldıraçla yatırımcının yatırımının (10000/400=) 25€’ya denk geldiğini dikkate alırsak 1 sentlik bir hareket gibi görünen bir durumda 100€ kaybettiğini keşfetmek oldukça rahatsız edici olabilir.

Kaldıracınızı Kendiniz Seçerek Kontrol Altına Alın

Şimdiye kadar yatırım durumunuzun seviyesine bağlı olarak, kaldıracınız brokeriniz tarafından seçilirdi. Bireysel yatırımcılar varlık sınıfına ve araca bağlı olarak 1:2 ila 1:30 arası kaldıraç kullanabilirken, gerekli deneyimlerinin ve kaynaklarının o seviyedeki riski karşılayabileceği dikkate alındığında, profesyonel yatırımcılar 1:400’e kadar kaldıraç kullanabiliyorlardı. Kaldıracınızı düşürmek hesap yöneticinizle iletişime geçmenizi ve onun, hesabınızın kaldıracını değiştirmesini sağlamayı gerektiriyordu. Şimdiyse teknoloji engelinin nihayet ortadan kalkmasıyla, sonunda yatırımcıların, her bir ayrı yatırım için kaldıraç ve risk seviyelerini kendilerinin belirlemesine imkan sağlayabiliyoruz. Tek bir tıkla seçiminizi yapmanız ve pozisyonu onaylamanız yeterlidir. Yine de unutmayın ki pozisyonunuzu açtıktan sonra bu parametreyi değiştiremezsiniz, çünkü teminat seviyeleriniz (kullanılan ve serbest) çoktan değişmiş olacaktır.

Dilediğiniz takdirde, kripto para transferi ile de işlemlerinize aralıksız devam edebilirsiniz.